– przedłużony stan nieświadomości. Ludzki mózg może znajdować się w różnych poziomach świadomości. Granice pomiędzy nimi nigdy nie są jasno wytyczone, zlewają się ze sobą. Na najwyższym poziomie umysł jest czujny, ostry, analityczny, odpowiada na szybkie, zmienne bodźce docierającego do niego z otoczenia. Schodząc łagodnie do niższych poziomów, reakcje mózgu na te bodźce stają się coraz mniej wyraźne. Najniższy poziom to śpiączka.
Powstaje zwykle nagle, z pominięciem wszystkich etapów pośrednich – np. w wyniku urazu, niedotleniania czy stłuczenia pnia mózgu. Czasem jest wywoływana celowo, aby zwiększyć efektywność leczenia – tzw. śpiączka farmakologiczna. Nie wszystkie etapy śpiączki podobne są do głębokiego snu. Oceny stopnia głębokości dokonuje się wg skali Glasgow.
Wychodzenie ze stanu śpiączki pourazowej jest procesem wieloetapowym i długotrwałym. Osoby w śpiączce nie można zbudzić, wołając ją po imieniu, potrząsając za ramię, nęcąc zapachem świeżo parzonej kawy czy zadając jej ból. Odzyskiwanie świadomości odbywa się poprzez wzrost tzw. reaktywności: wrodzonych funkcji mózgu (słuchu i wzroku), receptorów bólowych, czujności, zorientowanej odpowiedzi (chory skręca głowę do źródła dźwięku lub ruchu), a także zdolności postrzegania, czyli takich funkcji jak język, umiejętność komunikacji, indywidualne gesty. Często zdarza się, że wiele elementów zdolności postrzegania musi być uczona od nowa – np. mowa, zabiegi higieniczne wokół siebie, ubieranie się. Często też u osób wybudzonych zdarzają się ubytki pamięci.
