Czym jest autyzm? Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, które najczęściej ujawnia się w ciągu pierwszych trzech lat życia jako rezultat zaburzenia neurologicznego, które oddziałuje na funkcje pracy mózgu. Autyzm i jego pochodne, jak podaje statystyka, występują raz na 500 osób i występuje cztery razy częściej u chłopców niż dziewczynek. Dochody, stopa życiowa, czy wykształcenie rodziny nie mają żadnego wpływu na występowanie autyzmu. Autyzm ma wpływ na rozwój mózgu w sferach rozumowania, kontaktów socjalnych i porozumiewania się. Dzieci i dorośli z autyzmem najczęściej mają kłopoty z komunikacją w grupie i wspólnych czynnościach. Zaburzenia utrudniają im porozumienie z innymi i stosunek do świata zewnętrznego. Chorzy mogą wykonywać te same ruchy ciała (np. machanie ręką, kołysanie się), nietypowe reakcje wobec ludzi, lub przywiązanie do przedmiotów, czy sprzeciwianie się jakimkolwiek zmianom w rutynie. W niektórych przypadkach może występować agresja i/lub samookaleczanie się. Autyzm jest trzecim najczęściej spotykanym upośledzeniem rozwojowym - częstszym niż zespół Down'a. Jednak większość społeczeństwa, w tym wielu pracowników służby zdrowia, świata nauki, nadal nie rozumie jak autyzm oddziałuje na osoby chore i jaki jest najlepszy sposób pracy z osobami cierpiącymi na autyzm.
Czy istnieje więcej niż jeden rodzaj autyzmu? Autyzm jest często określany jako zaburzenie spektralne, co oznacza, ze charakterystyka i objawy autyzmu mogą objawiać się dużą różnorodnością połączeń, od lekkich do ciężkich. Pomimo, iż autyzm określany jest specyficznym rodzajem zachowania, to jednak chore dzieci i dorośli mogą okazywać różne kombinacje zachowań i ich nasilenie. Dwoje dzieci z autyzmem mogą się całkowicie różnie zachowywać. Lekarze używają trzech innych grup (PDD-NOS, syndrom Aspergera i syndrom Retta) do określenia osób, które wykazują część, lecz nie wszystkie objawy autyzmu. Zdiagnozowanie autyzmu jest możliwe wtedy, gdy występuje odpowiednia ilość zachowań niewłaściwych dla danej grupy wiekowej. Syndromy Aspergera i Retta wykazują największy kontrast w stosunku do autyzmu. Większość znawców zgadza się ze stwierdzeniem, ze nie istnieje typowy rodzaj lub typowa osoba autystyczna. Różnice w zachowaniu dzieci są często bardzo subtelne. Każda diagnoza polega na obserwacji dziecka.
Jaka jest przyczyna autyzmu? Naukowcy badają różne wytłumaczenia form autyzmu. I chociaż nie ma jak na razie jednej odpowiedzi, współczesne badania łączą autyzm z biologicznymi i neurologicznymi różnicami mózgu. MRI i tomografia wykazują nieprawidłowości w budowie mózgu, z wyraźnymi różnicami w rejonach móżdżku. W niektórych rodzinach zauważa się powrót choroby, co może sugerować, iż istnieje genetyczna podstawa autyzmu, ale jak do tej pory nie odkryto genu odpowiedzialnego za autyzm. Wiele starszych teorii powodów autyzmu zostało obalonych. Autyzm nie jest choroba psychiczną. Autystyczne dzieci nie są " niegrzeczne". Autyzm nie jest spowodowany złym wychowywaniem.
W jaki sposób rozpoznać autyzm? Nie ma medycznych testów, które umożliwiłyby diagnozę autyzmu. Właściwa diagnoza musi mieć podłoże w obserwacji dziecka, jego stopnia komunikacji, zachowania i stopnia rozwoju. Jednakże, ponieważ wiele objawów autyzmu występuje także w innych chorobach, lekarz musi wykonać wiele dodatkowych badań, aby wykluczyć inne przyczyny. Rozpoznanie choroby jest bardzo trudne, gdyż objawy są tak zróżnicowane. Ważne jest zatem zlokalizowanie specjalisty, który ma doświadczenie w leczeniu autyzmu.
Jak zachowują się osoby z autyzmem? Dzieci autystyczne rozwijają się w zasadzie normalnie aż do 24-30 miesiąca, kiedy to rodzice mogą zauważyć opóźnienie w mowie, zabawach lub kontakcie z dzieckiem. Autyzm może się objawiać w następujących sferach:
mowa rozwija się słabo lub wcale, używanie słów bez znaczenia, porozumiewanie się gestami zamiast słów, słaba możliwość skupienia uwagi
dziecko woli spędzać czas samo niż z innym, nie interesuje się zawieraniem przyjaźni, słaby kontakt wzrokowy, mało się uśmiecha
nadwrażliwość na dotyk lub brak reakcji na ból, wzrok, słuch, dotyk, ból, węch, smak mogą być mniej lub bardziej upośledzone
brak spontaniczności lub pomysłowości w zabawach, nie proponuje czynności, nie wymyśla zabaw
nadpobudliwość lub otępienie, częste wybuchy złego humoru bez powodu, uparte przywiązanie do jednego przedmiotu lub osoby, może okazywać agresję lub autoagresję.
Jakie są różnice? Różnice miedzy dziećmi autystycznymi są ogromne. Niektóre, z mniejszym stopniem autyzmu, mogą okazywać tylko niewielkie opóźnienie mowy i większe problemy w kontaktach ze środowiskiem. Mogą mieć przeciętnie lub ponadprzeciętnie rozwiniętą mowę, lecz maja kłopoty z wyobraźnią, lub ze współuczestniczeniem w grze z rówieśnikami. Inne dzieci, z większym stopniem autyzmu, mogą potrzebować pomocy z codziennymi potrzebami jak przejście przez ulice lub zrobienie zakupów. W przeciwieństwie do ogólnej opinii, wiele dzieci i dorosłych z autyzmem utrzymuje kontakt wzrokowy, okazuje uczucia, uśmiecha się i śmieje oraz okazuje całą gamę innych emocji, ale w różnym stopniu. Tak jak inne dzieci chorzy reagują pozytywnie lub negatywnie na środowisko. Autyzm może oddziaływać na to jak reagują i utrudnić im kontrolowanie ciała i umysłu. Choroba z czasem może zmienić się lub nawet ustąpić. Jakkolwiek nikt nie może przewidzieć przyszłości to są osoby autystyczne, które prowadzą samodzielne życie. Są też tacy, którzy będą zawsze zależni od rodziny i placówek specjalistycznych. Osoby autystyczne mogą także mieć inne choroby związane z praca mózgu, np. padaczkę, opóźnienie umysłowe lub choroby genetyczne. Około 2/3 chorych objawia opóźnienie umysłowe. U około 25-30% może rozwinąć się padaczka.
Czy istnieje lekarstwo na autyzm? Wiedza na temat autyzmu pogłębiła się ogromnie od czasu pierwszego sformułowania autyzmu w 1943. Niektóre wcześniejsze dążenia do uleczenia wydają się dziś nierealne w świetle tego co jest wiadome na temat chorób mózgu. Wyleczyć znaczy "przywrócić do zdrowia fizycznego, psychicznego, stanu normalnego". W medycznym sensie nie ma leku na wyleczenie zmian w mózgu, które są czynnikiem autyzmu. Aczkolwiek ciągle znajdujemy lepsze sposoby rozumienia choroby i pomocy chorym w przystosowaniu się. Niektóre symptomy mogą z czasem zelżeć, inne mogą zniknąć. Przy właściwej opiece wiele zachowań autystycznych może być zmienionych na lepsze, nawet do momentu, gdzie mogą one ustąpić. Niestety, większość dzieci i dorosłych będzie okazywała pewne stopnie autyzmu przez całe życie. Możliwe są różne rodzaje terapii w zakresie mowy, zachowania, wzroku, słuchu, terapie muzyczne, a także leki i zalecenia dietetyczne. Terapie powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb chorego.
Nowa Nadzieja – Fundacja na rzecz pomocy osobą autystycznych w Kaliszu.
Autyzm bez granic – Fundacja rodzin i terapeutów działająca na terenie województwa łódzkiego.
Inne organizacje działające na rzecz osób z autyzmem
Budziwój Podkarpacka Fundacja na Rzecz Osób z Autyzmem DĄBMORE Adres: ul. Legionistów 7, kod 36-021 Budziwój, woj. podkarpackie Kontakt: tel. 017/ 859-28-97, tel. kom. 506-071-546 E-mail: beataiwlodek(m)interia.pl
Ciechanów Koło Pomocy Dzieciom z Autyzmem Adres: ul. Osiedlowa 16, kod 06-400 Niechodzin, powiat Ciechanowski, woj. mazowieckie Kontakt: tel. 023/ 672-43-54
Częstochowa Częstochowskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Problemami Autyzmu Adres: ul. Glogera 3/2, kod 42-200 Częstochowa, woj. śląskie Kontakt: tel. 034/ 324-38-14, tel. kom. 604-771-414 E-mail: cspozpa(m)wp.pl
Gdańsk Fundacja Autyzm w Rodzinie Adres: ul. Chopina 42, kod 80-268 Gdańsk, woj. pomorskie Kontakt: tel. 058/ 520-38-30, 058/ 520-38-31 E-mail: poradnia(m)wp.pl
Gdańsk Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym Adres: ul. Dąbrowszczaków 28, kod 80-365 Gdańsk, woj. pomorskie Kontakt: tel. 058/ 553-40-32, 058/ 557-53-41 E-mail: autyzm(m)spoa.org.pl
Goleniów Zespół Szkół Specjalnych w Goleniowie Adres: ul. Wojska Polskiego 28, kod 72-100 Goleniów, woj. zachodniopomorskie Kontakt: tel./fax. 091 418-42-74 E-mail: zssgol(m)wp.pl
Gorzów Wielkopolski Stowarzyszenie Rodziców Dzieci Autystycznych Adres: ul. Drzymała 13, kod 66-400 Gorzów Wielkopolski, woj. lubuskie Kontakt: tel. 095/ 722-60-97 E-mail: autyzm1_gorzow(m)wp.pl
Kalisz Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Autystycznym w Kaliszu Adres: ul. Hanki Sawickiej 56/29, kod 62-800 Kalisz, woj. wielkopolskie Kontakt: tel. 062/ 764-17-00 E-mail: autyzm.kalisz(m)poczta.fm
Kraków Fundacja Wspólnota Nadziei Adres: siedziba ul. Krakusów 1A/43, kod 30-410 Kraków, woj. małopolskie do korespondencji Więckowice 141, kod 32-082 Bolechowice Kontakt: tel. 012/ 413-06-69, tel. kom. 606-837-302, fax 012/ 413-06-69 E-mail: biuro(m)farma.org.pl
Malbork Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym i Osobom z Trudnościami w Komunikowaniu się Adres: ul. Dygata 3, kod 82-200 Malbork, woj. pomorskie Kontakt: tel. 055/ 272-68-05 E-mail: bpartyka(m)poczta.onet.pl
Nowy Sącz Fundacja Pomocy Osobom z Autyzmem "MADA" Adres: ul. Aleje Wolności 19, kod 33-300 Nowy Sącz, woj. małopolskie Kontakt: tel. 018/ 449-05-10 E-mail: fundacja(m)mada.org.pl
Olsztyn Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym i Osobom o Podobnych Zaburzeniach w Rozwoju Adres: siedziba ul. Jarocka 51/1, kod 10-699 Olsztyn, woj. warmińsko-mazurskie do korespondencji ul. Turowskiego 1, kod 10-685 Olsztyn Kontakt: tel. 089/ 541-08-57, 089/ 542-85-09 E-mail: sekretariat(m)zpe.olsztyn.pl
Opole Stowarzyszenie na Rzecz Autyzmu "Uczymy się żyć razem" Adres: ul. Jana Bytnara "Rudego" 2, kod 45-256 Opole, woj. opolskie Kontakt: tel. 077/ 455-53-08, tel. kom. 600-992-844, fax 077/ 455-52-23 E-mail: sobel8(m)wp.pl
Ostrołęka Stowarzyszenie dla Dzieci z Autyzmem "Bądźmy Razem" Adres: ul. Batalionu Czwartaków 6, kod 07-401 Ostrołęka, woj. mazowieckie Kontakt: tel. 029/ 769-10-35 E-mail: autyzm(m)o2.pl
Poznań Stowarzyszenie na Rzecz Osób Autystycznych "ProFUTURO"Adres: ul. Szamarzewskiego 78/82, kod 60-569 Poznań, woj. wielkopolskie Kontakt: tel. 061/ 843-40-59, tel. kom. 602-318-039, fax 061/ 843-40-38 E-mail: stowarzyszenieprofuturo(m)wp.pl
Rzeszów Rzeszowskie Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych i Autystycznych "Promyk Słońca" Adres: siedziba ul. Kopalniana 22C/7, kod 41-705 Ruda Śląska, woj. śląskie do korespondencji ul. Sowińskiego 45/46, kod 40-272 Katowice Kontakt: tel. 032/ 241-58-52, 032/ 255-29-25 E-mail: billewicz(m)interia.pl
Sopot Fundacja Dom Rain Mana Adres: ul. Kolberga 6B/25, kod 81-881 Sopot, woj. pomorskie Kontakt: tel. 058/ 551-84-72 E-mail: fundacja(m)domrainmana.pl
Tarnów Tarnowskie Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci Autystycznych Adres: siedziby ul. Romanowicza 9, kod 33-100 Tarnów do korespondencji ul. Kleberga 11, kod 33-101 Tarnów, woj. małopolskie Kontakt: tel. 014/ 626-30-12, 014/ 626-30-84, 014/ 626-75-05 E-mail: tsndra(m)wp.pl
Toruń Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Autyzmem w Toruniu Adres: siedziba ul. Łysowskiego 15, kod 87-100 Toruń, woj. kujawsko-pomorskie do korespondencji ul. Wiązowa 15/5, kod 87-113 Toruń Kontakt: tel. 056/ 65-29-62, tel. kom. 503-175-739 E-mail: biuro(m)spoza.org
Warszawa Fundacja "SYNAPSIS" Adres: ul. Ondraszka 3, kod 02-085 Warszawa, woj. mazowieckie Kontakt: tel. 022/ 825-87-22, 022/ 825-87-42, fax 022/ 825-77-57 E-mail: fundacja(m)synapsis.waw.pl
Warszawa Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Zespołem Retta Adres: ul. 1-go Maja 3/10, kod 02-495 Warszawa, woj. mazowieckie Kontakt: tel. 022/ 667-43-05, tel. kom. 601-802-380 E-mail: Joanna.rett(m)interia.pl
Warszawa Stowarzyszenie Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych "KRASNAL" Adres: ul. F. Pancera 10, kod 03-187 Warszawa, woj. mazowieckie Kontakt: tel./fax 022/ 670-30-86 E-mail: krasnal(m)acn.waw.pl
Wrocław Dolnośląskie Stowarzyszenie na Rzecz Autyzmu Adres: ul. Lelewela 13/6, kod 55-505 Wrocław, woj. dolnośląskie Kontakt: tel. 071/ 342-72-08, fax 071/ 357-53-59 E-mail: sps_autyzm(m)wp.pl, autyzm7(m)o2.pl
Zielona Góra Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym "Dalej razem" Adres: ul. Zachodnia 61, kod 65-552 Zielona Góra, woj. lubuskie Kontakt: tel. 068/ 327-54-42 E-mail: spoa(m)poczta.onet.pl , gkochaniak(m)o2.pl
Zanim rodzic zacznie stosować diet, porad, jakie podaje TV,.. warto zajrzeć na w/w i n/w strony oraz skonsultować ten temat ze specjalistą: